ماشین های فرودگاهی

حتی اگر یک بار به‌عنوان مسافر به فرودگاه رفته باشید، حتما انواع خودروهای فرودگاهی را دیده‌اید. معروف‌ ترین‌ شان همان اتوبوس حمل مسافر از ترمینال پروازهای خروجی به هواپیما و برعکس است البته گاهی از لوله‌های خرطومی یا تلسکوپی بین درِ خروجی سالن و هواپیما نیز استفاده می‌شود.

حتی شاید خودروهای متنوعی که مشغول حمل بار از هواپیما به ترمینال یا برعکس هستند را دیده باشید و احتمالا کمتر به جزئیات آنها دقت کرده‌اید. امروز در صفحه ماشین با خودروهایی آشنا می‌شوید که بیشتر در «ایرساید» فرودگاه کار می‌کنند و حتی اگر مسافر دائمی پروازها هم باشید، بعید است خیلی برای‌تان جلب توجه کرده باشند. دستگاه‌ها و خودروهایی که در سایه کار می‌کنند، اما وجودشان برای هر پرواز و فرودگاهی لازم و حیاتی است. می‌پرسید «ایرساید» چیست؟ به طرز عجیبی ادبیات حاکم بر فضای فرودگاه‌ها متأثر از زبان انگلیسی است. محیط هر فرودگاه به دو قسمت ایرساید (Airside) و لند ساید (Landside) تقسیم می‌شود،«به قسمت‌های خارج از محیط باند فرودگاه و جلوی ترمینال و خود ترمینال و به طور عام خارج از منطقه‌ای که عملیات حمل‌ونقل مسافر، بار و عملیات پرواز انجام می‌شود لندساید و به محلی که هواپیما پارک می‌شود، تعمیرات آنجا انجام می‌شود و حمل‌ونقل مسافر و بار یا به‌طور عام عملیات پرواز و جابه‌جایی انجام می‌گیرد، ایرساید می‌گویند.» در ادامه با ویژگی‌ ماشین‌هایی آشنا می‌شوید که در منطقه ایرساید فرودگاه‌ها کار می‌کنند.

واحد تهویه هوا (Air Condition Unit)

دستگاهی است که کار تهویه هوای هواپیما، زمانی که روی زمین قرار دارد را انجام می‌دهد. این دستگاه با اتصال به هواپیما، باعث خنک یا گرم ‌شدن هوای داخل کابین می‌شود. این خودرو عمدتا با یک خودروی یدک‌کش حمل می‌شود.

واحد قدرت زمینی یا جی‌پی‌یو (Ground Power Unit)

دستگاهی است متصل به یک خودرو و هنگامی که خلبان هواپیما را خاموش می‌کند، برای تامین برق مورد نیاز روشنایی داخل کابین یا قسمت‌های مختلف هواپیما از آن استفاده می‌کنند.


کامیون بالابر بلند کمیسر (Commissary High Lift Truck)

کامیون‌هایی که غذا و کترینگ را در آن قرار می‌دهند. پشت این کامیون‌ها جک دارد و هنگامی که کنار هواپیما قرار می‌گیرد. محفظه پشت کامیون بالا آمده و مماس با در هواپیما می‌شود. سپس در آن باز شده و غذا و کترینگ تحویل هواپیما می‌گردد.

کامیون سرویس بهداشتی (Lavatory Service Truck)

خودروی تخلیه فاضلاب هواپیماست. این خودرو مانند تانکرهای تخلیه فاضلاب است؛ لوله‌ای دارد که به محل تخلیه فاضلاب هواپیما متصل می‌شود و فاضلاب هواپیما را تخلیه می‌کند.

خودروی پوش‌تراک یا توبارلس (Push Truck / Towbarless)

 

بعضی مواقع هواپیما در موقعیتی قرار گرفته که امکان روشن کردن موتور و گردش هواپیما وجود ندارد در این مواقع از خودروی پوش‌تراک استفاده می‌شود که آن را به جلو یا عقب می‌برد. مدیرکل عملیات پرواز فرودگاه امام در این رابطه می‌گوید: «بعضی‌ وقت‌ها شما به عنوان مسافر در هواپیما نشسته‌اید و احساس می‌کنید هواپیما عقب عقب می‌رود، در واقع این هواپیما نیست که دنده عقب می‌رود. بلکه خودروی پوش‌تراک با اهرمی که به چرخ جلوی هواپیما متصل می‌شود، در حال جابه‌جا کردن هواپیماست».


خودروی پله مسافر پهن‌پیکر / باریک‌پیکر (Passenger Step Narrow Body / Wide Body)

پله‌هایی که به بدنه هواپیما برای ورود یا خروج مسافر متصل می‌شود نیز معمولا روی ماشینی سوار است.

واحد استارت هواپیما (Air Starter Unit)

دستگاه تسهیل‌کننده استارت هواپیما را ایراستارتر یونیت می‌گویند.

ماشین نقاله (Conveyor Belt Self)

هواپیما دارای قسمتی به نام «بَگیج» است که محفظه نگهداری بار آنجا قرار دارد. این محفظه‌ها بسته به نوع و اندازه هواپیما ممکن است به تعداد دو، چهار یا شش عدد باشد. کانویر بلت سلف، نقاله‌ یا کمربندی است که روی خودرویی سوار شده و ارتفاع آن قابل تنظیم است. زمانی که این خودرو کنار هواپیما قرار می‌گیرد، انتهای نقاله آن بالا آمده و مماس با درِ محفظه نگهداری بار می‌شود. سپس بار روی نقاله قرار گرفته و به پایین هدایت می‌شود و‌ در پایین نقاله نیروهای هندلینگ بار مسافر یا بار مورد تحویل در شهر مقصد را تحویل می‌گیرند.

خودروهای امداد و اطفای حریق (Rescue and Fire Fighting)

خودروهای اطفای حریق، همان خودروهای آتش‌نشانی است که البته با خودروهای آتش‌نشانی شهری تفاوت زیادی دارد. این خودروها قدرت بالای پرتاب آب و مواد خاموش‌کننده آتش را دارند و زمانی که سانحه‌ای ایجاد شود یا موقعیت اضطراری توسط برج مراقبت یا ایمنی‌زمینی فرودگاه به آتش‌نشانی مستقر در فرودگاه اعلام شود، در باند پرواز حاضر می‌شوند.

واحد برج ضدیخ (Deicing / Anti-icing Tower Unit) خودروهایی است که در زمستان و هنگامی که هوا سرد است، برای پاشیدن ضدیخ روی بدنه هواپیما از آن استفاده می‌شود. این خودروها دارای اتاقکی مانند کابین هستند و شخصی که در آن قرار می‌گیرد مسلط به بدنه هواپیماست تا برای ریختن مایع یخ‌زدا روی هواپیما تسلط کافی داشته باشد.

اتوبوس مسافران فرودگاه (Ramp Bus) اتوبوس‌های حمل مسافر در هر فرودگاهی وجود دارد. خلبان سیف در این مورد توضیح می‌دهد: «بعضی از مواقع برای جابه‌جایی مسافر از ترمینال به هواپیما از جت‌وی یا پل تلسکوپی استفاده می‌شود که این به موقعیت پارک هواپیما و موجود بودن جت‌وی در فرودگاه بستگی دارد. اما در باقی مواقع که محل پارک هواپیما دورتر از ترمینال یا محل وجود پل تلسکوپی باشد یا جت‌وی در فرودگاه موجود نباشد، مسافران با اتوبوس جابه‌جا می‌شوند.»


کامیون برف‌خور (Snow Blower Truck)

هنگامی که حجم برف در سطوح پروازی کم باشد، از این خودرو استفاده می‌شود که برف را جذب خود کرده و به اصطلاح آن را می‌خورد تا سطوح پاک شود.

کامیون رفتگر (Sweeper Truck) خودروی جاروکننده سطوح پروازی است. از این خودرو برای جارو کردن و زدودن زباله‌هایی که باد به سطوح پروازی منتقل می‌کند، استفاده می‌کنند.

البته ده‌ها خودروی دیگر نیز کار هندلینگ در فرودگاه‌ را انجام می‌دهند که بسته به درجه‌بندی فرودگاه‌ها تعداد و نوع آنها متغیر است.